วันพุธที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2556

ระบบย่อยอาหารหรือทางเดินอาหาร Digestive System

เครดิต

นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 1 รุ่นที่ 23 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา

สาระทั้งหมดจะเยอะมากครับ จะนำเสนอเป็นตอนๆไปนะครับ จัดไว้สำหรับสมาชิกชมรมสุขภาพทางเลือกฯ และท่านที่สนใจ เอาใจใส่ ซึ่งจำเป็นต้องมีข้อมูลมีความรู้ในภาคส่วนเหล่านี้ 

 

รูป ที่ 1 รูปแสดงส่วนประกอบระบบย่อยอาหาร (ที่มา Frederich H. Martini. Edwin F. Bartholomew. Essentials of anatomy and physiology. U.S.A., Prentice-Hall , Inc. 1997.)
 

ระบบย่อยอาหาร (Digestive System)
ระบบทางเดินอาหาร หรือ ระบบย่อยอาหาร (Alimentary System) เป็นระบบพื้นฐานของร่างกายมนุษย์ในการแปรรูปพลังงานจากอาหาร(พลังงานทาง เคมี) เพื่อให้ร่างกายสามารถนำไปใช้ได้ ทั้งนี้จำเป็นต้องมีการย่อยโมเลกุลให้มีขนาดที่เหมาะสมแก่การดูดซึมของร่างกาย 


หน้าที่ของระบบย่อยอาหาร
ระบบย่อยอาหารมีหน้าที่หลักในการย่อย และดูดซึมอาหารเข้าไปเลี้ยงร่างกาย อาหารที่รับประทานเข้าไปจะถูกเปลี่ยนแปลงให้อยู่ในสภาพที่เหมาะสม โดยเริ่มจากปาก ขบเคี้ยวอาหารคลุกเคล้ากับน้ำลาย กลืนลงไปสู่กระเพาะเพื่อทำการย่อย และเปลี่ยนแปลงส่วนประกอบของอาหารที่ซับซ้อนให้เป็นของที่ง่าย ๆ ก่อนแล้วจึงดูดซึมเข้าไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายที่ลำไส้เล็ก เศษอาหารหรือกากอาหารจะผ่านเข้าสู่ลำไส้ใหญ่เพื่อทำการดูดน้ำกลับและเปลี่ยน สภาพของกากอาหารให้เหมาะสมที่จะขับถ่ายออกจากร่างกายทางทวารหนักต่อไป

ส่วนประกอบของระบบย่อยอาหาร
1. ท่อทางเดินอาหาร (Digestive Tract)
2. อวัยวะที่ช่วยในการย่อยอาหาร (Accessory Organ)

ท่อทางเดินอาหาร (Digestive Tract)
ประกอบด้วย

ปาก (mouth)
ประกอบด้วย ริมฝีปาก ฟัน ลิ้น ช่วยในการบดเคี้ยวอาหารให้มีขนาดเล็กลงและย่อยได้ง่ายขึ้น ช่องปากมีส่วนประกอบที่สำคัญ คือ
1.ริมฝีปาก (Lips) ประกอบด้วย ริมฝีปากบนและริมฝีปากล่าง อยู่รอบๆ ช่องปาก ประกอบด้วยกล้ามเนื้อ Orbicularis oris และ Buccinator ภายในดาดด้วย Mucous membrane ชั้นนอกหุ้มด้วยผิวหนัง ภายในเป็นช่องปาก
2.ลิ้น (Tonque) เป็นอวัยวะพิเศษเกี่ยวกับการรับรส (Taste) ช่วยในการเคี้ยวบดอาหาร (Mastication) การกลืน (deglutition) การพูด (Speech) และช่วยให้อาหารลงสู่หลอดอาหาร
3.ฟัน (Teeth) ฝังอยู่ในเบ้า (Socket) ตรงบริเวณ Alveolar process ของกระดูกขากรรไกรบนและล่างโดยมีเหงือก (Gum) หุ้มอยู่และมีเนื้อเยื่อ (Periodental membrane) ซึ่งเชื่อมกับเหงือกหุ้มอยู่รอบๆ ฟัน ทำหน้าที่ยึดฟันให้ติดแน่นแข็งแรง และนำอาหารไปเลี้ยงฟันด้วย ฟันทำหน้าที่ในการบดเคี้ยวอาหาร โดยการกัดและบดอาหารให้ละเอียด ช่วยในการออกเสียงเวลาพูด และทำให้รูปแก้มคงที่
4.เพดาน (Palate) ประกอบด้วย
·    เพดานแข็ง (Hard palate) เป็นส่วนแข็งของเพดาน ประมาณ 2/3 อยู่ข้างหน้า ประกอบขึ้นด้วยแผ่นกระดูก Maxillae และ Palatine bones ซึ่งหุ้มด้วย Periosteum และ Mucous membrane
·    เพดานอ่อน (Soft palate) เป็นส่วนของเพดานอยู่ด้านหลังประมาณ 1/3 ประกอบด้วย Muscle fiber หลอดโลหิต และเส้นประสาท Adenoid tissue, Mucous glands และดาดด้วย Mucous membrane ตรงกลางของเพดานอ่อนทางด้านหลังมีติ่งเนื้อห้อยลงมาเรียกว่า ลิ้นไก่ (Uvula)
5.ทอนซิล (Tonsils) เป็นกลุ่มของ Lymphoid tissue ที่พบอยู่ในปากและลำคอ มีอยู่ 3 คู่คือ
1. Pharyngeal tonsil อยู่ที่ Nasopharynx
2. Lingual tonsil อยู่ที่โคนลิ้น
3. Palatine tonsil อยู่เพดานปากใกล้กับลิ้นไก่ทางด้านข้างเป็นคู่ที่มีการอักเสบได้บ่อย

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น