ระบบย่อยอาหารฯ Digestive System (12)

ตับ (Liver)

เป็นต่อมที่ใหญ่ที่สุดในร่างกายของคนเรา อยู่ที่ส่วนบนสุดของช่องท้องใต้ชายโครงด้านขวาติดกับด้านใต้ของกระบังลม (Diaphragm) และผนังทางด้านหน้าของหน้าท้อง โดยมีเอ็น (Ligament) หลายเส้นยึดพยุงไว้ ได้แก่

·         Falciform ligament

·         Coronary ligament

·         Lateral ligament ซึ่งมาจากรอยพับของ Peritoneum

·         Round ligament คือ Fibrous cord มาจากการแห้งเหี่ยวของสายสะดือเด็กกลายเป็น Round ligament นี้ 

 

รูปที่ 13  แสดงส่วนประกอบที่ขั้วตับ (ที่มา http://www.snature.net/article/i-love-liver.html)

ตับแบ่งออกเป็น 4 Lobe คือ Right lobe, Left lobe, Quadate lobe, และ Caudate lobe แต่ละกลีบประกอบด้วยกลีบเล็กๆ (Lobule) เป็นจำนวนมาก และแต่ละ Lobule จะมีเซลล์ที่สำคัญ 2 ชนิด คือ

1. Parenchymal hepatic cells หรือ Liver cellsทำหน้าที่ ขับน้ำดีออกสู่ Bile canaliculi ซึ่งอยู่ระหว่าง Liver cells ท่อเล็กๆ ของ Bile canaliculi หลายๆ อันจะไหลมารวมกันเป็นท่อน้ำดีใหญ่ ที่เรียกว่า Bile duct และ Bile duct จะมารวมกันเป็นท่อน้ำดีที่ใหญ่ขึ้นอีก คือมาจาก Left lobe เรียกว่า Left hepatic duct และมาจาก Right lobe เรียกว่า Right hepatic duct เมื่อ Right & Left hepatic duct มารวมกันจะเรียกว่า Common hepatic duct ซึ่งเป็นท่อน้ำดีจากตับ เมื่อ Common hepatic duct มารวมกับ Cystic duct ที่มาจากน้ำดีที่มาจากถุงน้ำดี (Gall bladder) จะกลายเป็น Common bile duct ซึ่งเป็นท่อน้ำดีใหญ่ที่จะรวมกับท่อที่มาจาากตับอ่อนก่อนเปิดเข้าสู่ลำไส้ เล็กส่วน Duodenum

2. Kupffer cells เป็นเซลล์ที่บุอยู่ใน Sinusoid ซึ่งเป็นช่องระหว่างเซลล์ของตับ บรรจุไปด้วยเส้นเลือดฝอยมากมาย Kupffer cell เป็นเซลล์ที่สามารถกินสิ่งแปลกปลอมต่างๆ ได้ และขจัดออกทางกระแสเลือด

เลือดที่มาสู่ตับ มี 2 ชนิด คือ เลือดแดงมาทาง Hepatic artery นำอาหารและออกซิเจนมาเลี้ยงเซลล์ในตับ และเลือดดำมาทาง Hepatic portal vein นำอาหารที่ได้จากการดูดซึมที่ลำไส้เล็กเข้าสู่ตับเพื่อให้มีการปรับปรุง เปลี่ยนแปลงและขจัดสารที่เป็นพิษต่อร่างกายบางชนิดออก หลอดเลือดทั้งสองจะไหลรวมเป็นเส้นเดียวผ่านทาง Hepatic vein เข้าสู่ Inferior vena cavaเพื่อเข้าสู่หัวใจห้องบนขวาต่อไป